Baltika krótko po kolizji z Awalonią i Laurencją w trakcie orogenezy kaledońskiej. Orogeneza ta zakończyła dzieje Baltiki jako samodzielnej kry kontynentalnej. Źródło: Wikimedia Commons.
Kontynent istniejący w przeszłości geologicznej, od neoproterozoiku do późnego syluru. Obejmował on dzisiejszą platformę wschodnioeuropejską, to jest:
- północną część Europy (Skandynawia),
- Europę Wschodnią: wschodnia Polska (od strefy Teisseyre’a-Tornquista przebiegającej od Kołobrzegu, przez Toruń, po Lubelszczyznę), Białoruś, europejska część Rosji, kraje bałtyckie
- obszar Ukrainy z wyjątkiem Karpat.
Po przyłączeniu do Baltiki mikrokontynentu Awalonia (w najpóźniejszym ordowiku) obszar tego kontynentu powiększył się o:
- dzisiejszą Anglię i Walię,
- kraje Beneluksu,
- północną Francję oraz Niemcy,
- a być może także o polskie Pomorze Zachodnie i fragmenty Rumunii oraz Bułgarii.
Jako samodzielny kontynent Baltika powstała po rozpadzie superkontynentu Rodinia (lub, według innych teorii, po rozpadzie Pannocji w najpóźniejszym neoproterozoiku oraz kambrze). W późnym sylurze doszło do kolizji z Laurencją (dzisiejsza platforma północnoamerykańska). W efekcie Baltika przestała istnieć jako samodzielny kontynent, wchodząc w skład Laurusji.
Baltika w późnym ordowiku: samodzielny kontynent, do którego przyłączana jest mikropłyta Awalonii. Rekonstrukcja przygotowana z użyciem programu GMAP.
Skorupa kontynentalna budująca Baltikę, a dzisiaj platformę wschodnioeuropejską, uległa konsolidacji około 1,8 mld lat temu, gdy powstawał superkontynent Columbia (Hundsonland). Z trzech osobnych kontynentów:
- Fennoskandii (dzisiejsza tarcza bałtycka, określana też mianem tarczy fennoskandzkiej),
- Sarmacji (teren dzisiejszej tarczy podolskiej na Ukrainie),
- oraz Wołgouralii (rejon na wschód od Wołgi, po Ural).
Dwa ostatnie kontynenty zostały połączone około 2,1 mld lat temu, natomiast 1,8 mld lat temu doszło do kolizji z Fennoskandią. Utworzone wówczas podłoże dzisiejszej platformy wschodnioeuropejskiej weszło w skład superkontynentów Columbia, a później Rodinia. W trakcie kolejnych orogenez dobudowany został fragment skorupy znajdujący się dzisiaj na terenie środkowej i południowej Skandynawii, a także w północno-wschodniej Polsce (okolice Mazur).
Po rozpadzie superkontynentu Rodinia (lub Pannocji, która według niektórych badaczy miała powstać w późnym proterozoiku, po zmianie układu lądów wchodzących w skład Rodinii) Baltika stała się w pełni samodzielnym kontynentem. Początkowo znajdowała się ona w strefie umiarkowanych szerokości geograficznych południowej półkuli, przemieszczając się jednak sukcesywnie w kierunku bieguna, gdzie dotarła w dewonie, już jako Laurusja.
