Muzea minerałów i skamieniałości w Polsce

Szkielet mamuta włochatego w Muzeum Geologicznym PIG w Warszawie. Fot. Adrian Grycuk.

Lista polskich muzeów geologicznych i paleontologicznych, w których można obejrzeć kolekcje minerałów, kamieni szlachetnych, skał, skamieniałości, meteorytów, sfosylizowanego drewna oraz bursztynu. Aktualnie znajdują się na niej informacje o około 50 placówkach.

Wiele parków dinozaurowych również posiada własne muzea, które nie są uwzględnione w tym zestawieniu. Żeby przeczytać o nich, zajrzyj na listę polskich dinoparków.

Pominięto tutaj także trasy podziemne w zabytkowych kopalniach oraz jaskinie udostępnione do zwiedzania. Znajdują się one w osobnym zestawieniu, w katalogu tras podziemnych.

Mapa muzeów geologicznych (minerałów i skamieniałości)

Alfabetyczna (uporządkowana miejscowościami) lista muzeów

B

PGE Giganty Mocy w Bełchatowie

Edukacyjna ekspozycja prezentująca sposób wytwarzania energii elektrycznej z węgla brunatnego, pozwalająca na zapoznanie się z dziejami rejonu Bełchatowa w przeszłości geologicznej – wystawa opisuje genezę węgla brunatnego, można również obejrzeć szczątki mamuta znalezione na terenie odkrywkowej kopalni w Bełchatowie.

Muzeum Minerałów “Skarby Ziemi”, Bielsko-Biała

W dwóch salach prezentowane są okazy minerałów, w tym w jednej z nich – pod mikroskopem. Zwiedzanie muzeum rozpoczyna się od obejrzenia autorskiego filmu dotyczącego zbierania minerałów oraz ich obróbki.

C

Centrum Neandertalczyka obok Jaskini Raj, Chęciny

Wystawa prezentująca dzieje człowieka neandertalskiego. Atrakcję stanowi replika mamuta naturalnych rozmiarów.

D

Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew, Dąbrowa Tarnowska

Olbrzymia kolekcja agatów, w zdecydowanej większości z Dolnego Śląska. Dodatkowo okazy skamieniałego drewna oraz czarnego dębu.

Sudecka Zagroda Edukacyjna w Dobkowie w Górach Kaczawskich

Centrum edukacji przekazujące wiedzę z zakresu historii, kultury, dziejów geologicznych Sudetów oraz Dolnego Śląska – krainy wygasłych wulkanów, a także informacje o atrakcjach geoturystycznych.

Muzeum Skamieniałości i Minerałów, Dubiecko

Prywatna kolekcja pięknych skamieniałości z fliszu karpackiego, szczątków wielkich ssaków plejstoceńskich (w tym mamutów), a także amonitów i trylobitów. Dodatkowo zbiory polskich minerałów.

G

Muzeum Bursztynu w Gdańsku – Oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska

Piękna kolekcja naturalnych form bursztynu, a także zabytki sztuki bursztynniczej, datowane od neolitu do współczesności.

Muzeum Inkluzji w Bursztynie (Gdynia)

Wystawa “Życie w lesie bursztynowym” w budynku Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego w Gdyni. W muzeum zgromadzono ponad 5 tysięcy bryłek bursztynu, w których znajduje się blisko 14 tysięcy szczątków roślinnych i zwierzęcych.

Muzeum Geologii Złóż w Gliwicach

Zbiory minerałów i rud wykorzystywanych w celu pozyskiwania metali, w tym cynku, ołowiu, żelaza i cyny. Dodatkowo kolekcja kryształów, skamieniałości oraz meteorytów.

J

Muzeum Bursztynu w Jarosławcu

Wystawa stała prezentuje dzieje bursztynu oraz jego genezę, a także sposób wydobycia i inkluzje w bursztynach.

Muzeum Przyrodnicze w Jeleniej Górze

Część zbiorów tego muzeum stanowią eksponaty geologiczne i paleontologiczne: minerały, skały i skamieniałości.

K

Muzeum Kamieni w Kamieniu Pomorskim

Kolekcje minerałów – w tym pięknych geod ametystowych – oraz skamieniałości. Atrakcję stanowią jaja dinozaurów oraz szkielet dinozaura z rodzaju Deinonychus.

„Skarby Ziemi” Juna, Dwór Liczyrzepy w Karpaczu

Wystawa, na której prezentowana jest część zbiorów ze spalonego Muzeum Ziemi Juna w Szklarskiej Porębie. Można tu obejrzeć polskie minerały, w tym kwarc, kalcyt, agat, gips, a także okazów minerałów z całego świata, przede wszystkim z Afryki.

Muzeum Meteorytów i Bursztynu, Kazimierz Dolny

Duża kolekcja meteorytów.

Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym: oddział Muzeum Nadwiślańskiego

Wystawa “Tajemnice wymarłego świata”, stanowiąca próbę rekonstrukcji kredowego morza, które zalewało terytorium Polski 70 mln lat temu. Można obejrzeć skamieniałości zwierząt żyjących w tym dawnym, ciepłym morzu. Inny fragment ekspozycji pokazuje, w jaki sposób doszło do powstania pięknych wąwozów lessowych, które można oglądać w okolicach Kazimierza Dolnego.

Muzeum Geologiczne Oddziału Świętokrzyskiego PIG w Kielcach

Wystawa tysiąca okazów geologicznych, głównie skamieniałości, a także ogródek skalny. Organizowane są również ekspozycje czasowe.

Centrum Geoedukacji w Kielcach

Rekonstrukcje tropikalnego, dewońskiego morza, które zalewało obszar dzisiejszych Gór Świętokrzyskich blisko 400 mln lat temu.

Muzeum Ziemi w Kletnie

Zbiory minerałów i skamieniałości, w tym kolekcja jaj dinozaurów.

Muzeum w Klimontowie

Prywatna kolekcja minerałów i skamieniałości, w tym amonitów, trylobitów oraz plejstoceńskich ssaków.

Muzeum Bursztynu w Kołobrzegu

W galerii wystawione są między innymi minerały.Wycieczka przez dzieje bursztynu, ilustrowana pięknymi okazami, aż po czasy współczesne – w tym możliwość uczestniczenia w warsztatach obróbki bursztynu.

Galeria w Latarni Morskiej w Kołobrzegu

W galerii wystawione są między innymi minerały.

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych PAN w Krakowie

Bogate kolekcje minerałów, skał i skamieniałości, a także jeden z największych polskich zbiorów meteorytowych.

Muzeum Geologiczne AGH w Krakowie

Kilka wystaw stałych, na których zaprezentowano zjawiska krasowe, budowę geologiczną rejonu Krakowa, złoża rud metali, węgla, ropy i gazu, procesy geologiczne, a także skamieniałości.

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

Ogromna kolekcja minerałów i skamieniałości, a także unikalne zbiory skamieniałości śladowych oraz struktur sedymentacyjnych.

Muzeum Bursztynu w Krakowie

Wystawa eksponatów pochodzących z Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. Prezentuje historię geologiczną bursztynu oraz jego walory ozdobne.

Muzeum Minerałów i Kamieni Szlachetnych, Kudowa-Zdrój

Piękna kolekcja okazów minerałów z Polski (agaty, ametysty, skrzemieniałe drewno z Kotliny Kłodzkiej, siarka i celestyn z Tarnobrzega), a także minerały, meteoryty (jaja dinozaura) z Europy Wschodniej, Azji oraz Afryki.

L

Muzeum Paleontologiczne w Lisowicach

Muzeum poświęcone znaleziskom paleontologicznym z ostatnich lat, pochodzącym z okolic Lublińca, zwłaszcza tak zwanemu smokowi z Lisowic oraz innym gadom okresu triasowego, a także pierwszym ssakom.

Ł

Muzeum Geologiczne Wydziału Nauk Geologicznych Uniwersytetu Łódzkiego

Wielka kolekcja kilku tysięcy okazów minerałów, skamieniałości, skał, meteorytów oraz kryształów syntetycznych. Dodatkowo ogródek skalny.

M

Muzealna Izba Górnictwa Kruszcowego w Miedziance

Wystawa prezentują historię górnictwa okolic Miedzianki i Miedzianej Góry koło Kielc. Dodatkowo okazy minerałów i skamieniałości znajdowanych w rejonie Miedzianki.

N

Muzeum Minerałów, Nowa Ruda

Minerały, kamienie szlachetne, meteoryty i skamieniałości. Muzeum znajduje się w pobliżu Turystycznej Kopalni Węgla Nowa Ruda.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana, Nowa Słupia

Relikty pieców hutniczych sprzed 2 tys. lat, a także wystawa prezentująca dzieje hutnictwa świętokrzyskiego.

Muzeum Minerałów, Młyn Hipolit, Nowy Gaj

Kolekcja minerałów w starym młynie. Ciekawostkę stanowią duże zbiory soli kamiennej.

P

Muzeum Regionalne w Pińczowie – stała wystawa “Przyroda Ponidzia”

Wystawa okazów skał z doliny Nidy, przede wszystkim gipsów, które bogato występują na tym obszarze.

Muzeum Ziemi UAM w Poznaniu

Zbiory minerałów, skał i skamieniałości, przede wszystkim z terenu Polski. Bogata kolekcja meteorytów, w tym największy znaleziony w Polsce okaz meteorytu.

S

Muzeum Drzew Skamieniałych, Siedliska

Wiejskie muzeum prezentujące w jednej z sal kolekcję skamieniałego drewna.

Muzeum Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu

Muzeum geologiczne prezentujące na kilkunastu stałych wystawach okazy mineralogiczne i paleontologiczne dokumentujące dzieje Ziemi. Prowadzone są także lekcje muzealne.

Muzeum Bursztynu w Stegnie

Prywatna kolekcja bursztynu, w tym dużych brył oraz bursztynów z inkluzjami.

Muzeum Kamieni i Minerałów w Stroniu Śląskim

Niewielka, ale warta obejrzenia kolekcja minerałów.

Muzeum Geologiczne Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin

Ponad 1500 okazów skał i skamieniałości, w tym kolekcja skał wulkanicznych, kryształów, piasków pochodzących z całego świata, a także jednych z najstarszych skał na Ziemi.

Muzeum Mineralogiczne, Szklarska Poręba

Kilka tysięcy okazów, nie tylko mineralogicznych. Oprócz minerałów i skał można również obejrzeć meteoryty, skamieniałe pnie drzew, a także skamieniałości, w tym dinozaurów. W muzeum można też obejrzeć piękne zbiory minerałów z rejonu Sudetów.

Muzeum Ziemi Juna w Szklarskiej Porębie

Bogata kolekcja minerałów i skamieniałości, przede wszystkim z terenu Polski, ale także zagranicy.

Muzeum Minerałów i Skamieniałości w Świętej Katarzynie

Minerały, w tym kryształy górskie, a także rudy metali. Jest też kolekcja krzemieni pasiastych.

Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego na Świętym Krzyżu

Geologiczna historia Gór Świętokrzyskich, okazy skamieniałości, a także historia starożytnego hutnictwa świętokrzyskiego.

Muzeum Skarbów Ziemi i Morza, Szczebrzeszyn

W dwóch pawilonach wystawienniczych znajduje się kolekcja minerałów i skamieniałości z całego świata.

U

Muzeum Minerałów, Ustka

Kolekcja minerałów i skamieniałości w dawnym schronie przeciwlotniczym.

W

Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa

Jedna z najbardziej interesujących polskich ekspozycji geologicznych. Oprócz wystawy skał, minerałów i skamieniałości (w tym dinozaurów) muzeum oferuje także szybkie wprowadzenie w świat procesów geologicznych, w tym związanych z powstawaniem jaskiń, pustyń, skał osadowych i metamorficznych. W ramach ekspozycji zaprezentowano też historię geologiczną terenu dzisiejszej Polski.

Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

Tysiące okazów minerałów, skał, skamieniałości, bursztynów, meteorytów… A dodatkowo bardzo interesujące wystawy czasowe.

Muzeum Geologiczne im. Stanisława Józefa Thugutta, Wydział Geologii UW, Warszawa

Zbiory minerałów, skał i skamieniałości, w tym także wystawy czasowe poświęcone bieżącym odkryciom geologicznym.

Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie

Obowiązkowy punkt na trasie wycieczki każdego miłośnika dinozaurów.

Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce

Wieliczka to nie tylko kopalnia soli, ale także unikalne muzeum techniki górniczej związanej z eksploatacją złóż soli kamiennej. Wystawy prezentowane są w podziemiach kopalni, a także w zespole zamkowym w Wieliczce.

Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław

W muzeum obejrzeć można między innymi bogatą kolekcję skał pochodzących z Sudetów, wystawę prezentującą sposób powstawania skał, a także sporo skamieniałości.

Muzeum Mineralogiczne Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego

Piękna kolekcja minerałów, w dużej mierze pochodząca sprzed 1945 roku.

Muzeum Mineralogiczne we Wrocławiu, ul. Kuźnicza

Kolekcja minerałów Polski, w tym różnych odmian kwarcu, a także zbiory meteorytowe.

Z

Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu

W muzeum obejrzeć można kolekcję skamieniałości znalezionych w węglu kamiennym, historyczne urządzenia górnicze, zabytki kultury górniczej. Dostępna jest także bogata oferta edukacyjna. Osobną atrakcję stanowią podziemne trasy turystyczne.

Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem

W skład działu przyrodniczego wchodzi kolekcja blisko 3 tys. minerałów, skał i skamieniałości z rejonu Tatr i Podhala. Okazy prezentowane są na stałej wystawie.

Muzeum Złota w Złotoryi

Kolekcja minerałów z terenu Gór Kaczawskich, a także wystawa poświęcona dziejom górnictwa złota.

Muzeum Ewolucji PAN w Warszawie. Fot. Adrian Grycuk.