- bazalty,
- granitoidy, w tym granity,
- porfiry (w tym andezyty i riolity)
Grupa skał magmowych głębinowych, które zawierają bardzo niewiele (poniżej 20 procent) dwutlenku krzemu, czyli krzemionki. W skałach takich nie występują kryształy minerału kwarcu, lub pojawiają się bardzo nielicznie, i to jest najważniejsza cecha różniąca te skały od granitoidów.
Gabro
Ciemna skała głębinowa zbudowana z dostrzegalnych gołym okiem kryształów (głównie piroksenów i skaleni). Nie ma w niej ziaren kwarcu. Gabra znajdowane są na Dolnym Śląsku. Budują Masyw Ślęży; występują także w rejonie Nowej Rudy. Liczą sobie około 400 milionów lat i są dowodem na istnienie wówczas na dzisiejszym Dolnym Śląsku rozległego morza — Oceanu Rei. Gabra są bowiem typowymi skałami znajdowanymi w miejscach, gdzie w przeszłości geologicznej znajdowały się oceany.
Masyw Ślęży (wznoszący się wysoko ponad równiną Przedgórza Sudeckiego) jest zbudowany między innymi z gabra. Fot. Wiesław Woroszczak.
Gabro z rejonu Nowej Rudy. Widoczne jasne kryształy plagioklazów (odmiana skaleni) oraz ciemne kryształy piroksenów. Okaz ma niecałe 10 cm szerokości.
Gabro ze Ślęży. Jasne minerały to plagioklazy (odmiana skaleni), ciemne – diallag (rodzaj piroksenów).
Zbliżenie wypolerowanej powierzchni gabra. Jasne minerały to skalenie, ciemne – pirokseny. Szerokość zdjęcia to około 5 cm.
Mapa występowania gabra na Dolnym Śląsku. Skały te są reliktami skorupy znajdującego się tu przed milionami lat oceanu.
Dioryty
Ciemna, drobnoziarnista skała głębinowa. Składa się głównie z kryształów skaleni oraz amfiboli i biotytu. Jest eksploatowana na Dolnym Śląsku, w rejonie Przedborowej. Stanowi ceniony kamień dekoracyjny. Dioryty te można znaleźć w wielu reprezentacyjnych budynkach i zabytkach.
Dioryt — ciemna, pozbawiona kwarcu skała głębinowa, często wykorzystywana jako kamień dekoracyjny.
Tak wyglądał rejon dzisiejszej Europy 410 milionów lat temu. Współczesne Sudety były oddzielone od północno-wschodniej Polski szerokim Oceanem Rei. Po tym oceanie pozostały dzisiaj jedynie gabra Masywu Ślęży oraz niektórych pasm górskich Europy Środkowej i Zachodniej.
