Skamieniałości w zabytkach Trójmiasta

Ich posadzki i ściany często wyłożone są naturalnym kamieniem pochodzącym z kamieniołomów Polski, Szwecji i Niemiec. Te skały powstały miliony lat temu, w dawnych okresach dziejów Ziemi.
W dekoracyjnych kamieniach są skamieniałości – szczątki zwierząt z odległej przeszłości. Dzięki nim dowiemy się, jak wyglądała Polska i świat przed milionami lat. I cofniemy się w przeszłość aż o 450 milionów lat! Pora zatem na wyprawę nie tylko przez budynki Gdańska, Gdyni oraz Wejherowa, ale przede wszystkim – w czasie.
Mapa budynków ze skamieniałościami
Zobacz miejsca, w których możesz obejrzeć pamiątki z dalekiej przeszłości, do 450 milionów lat wstecz!
Jak wyglądają skamieniałości z budynków Trójmiasta?
Zobacz zdjęcia najważniejszych skamieniałości, które można zaobserwować w budynkach Gdańska, Gdyni oraz Wejherowa. Obejrzyj rekonstrukcje zwierząt, które pozostawiły nam te pamiątki sprzed milionów lat!
Łodzikowce




Gąbki o kształcie kopuły





Najpiękniejsze i najbardziej liczne okazy tych zwierząt zobaczymy między innymi w posadzkach kościołów Bożego Ciała, św. Mikołaja oraz św. Józefa. Znajdują się one w płytach ciemnego, brunatnego wapienia dewońskiego z okolic Kielc.



Gąbki w kształcie gałązek




Koralowce



Tak jak masywne i gałązkowe gąbki skamieniałości koralowców liczą sobie około 375 milionów lat! Są one dowodem na istnienie w dalekiej przeszłości gorącego morza, które zajmowało teren dzisiejszej Polski.

Małże

Szerokość zdjęcia to około 10 cm.

Amonity




Gąbki w kształcie kielicha

Najłatwiej jest rozpoznać przekroje poprzeczne do kielicha: gąbki widoczne są w takim przypadku w postaci okręgów lub owali z grubymi ścianami, w których zaznacza się perforacja (można zauważyć liczne pory przebijające gąbkę). Tak grubych ścian nie mają inne skamieniałości, natomiast gąbki masywne z okresu dewońskiego nie miały kielicha.

Co można zobaczyć w każdym z obiektów?

Bazylika Mariacka w Gdańsku
- płytki wykonane z czerwonego wapienia z Olandii, zawierające skamieniałości łodzikowców,
- oraz płytki z wapienia z Gotlandii, w których zobaczyć można skamieniałe gąbki i koralowce (z tych samych skał zbudowany jest cokół bazyliki).
Posadzka jest silnie zużyta, ale mimo to dostrzegalne są w niej bardzo liczne skamieniałości.

Kościół św. Jana w Gdańsku
Progi świątyni wykonano z kolei z wapieni okresu sylurskiego, które zawierają bardzo liczne, owalne szkielety skamieniałych gąbek.

Kościół św. Józefa w Gdańsku

Konkatedra greckokatolicka pw. św. Bartłomieja i Opieki Najświętszej Bogurodzicy w Gdańsku

Galeria Bałtycka
- zwiniętych muszli amonitów,
- gąbek, które widoczne są w postaci okrągłych i owalnych przekrojów, z widocznymi ścianami przebitymi przez liczne pory,
- rzadsze są przypominające strzały skamieniałości belemnitów.

Budynek dworca Gdynia Główna
- niektóre z nich mają kształty zbliżone do kopuły, inne są nieregularne,
- można również zaobserwować płyty wypełnione robakowatymi kształtami – to gąbki w kształcie gałązek, które zasiedlały płytkie laguny w ciepłym, niemal równikowym morzu, zalewającym w okresie dewońskim tereny dzisiejszej Polski.

Sanktuarium Pasyjno-Maryjne w Wejherowie
- jasnych płytek wapienia z okresu jurajskiego, w których widoczne są okrągłe i owalne zarysy gąbek,
- ciemnych płytek dużo starszego wapienia z okresu dewońskiego; w niektórych z nich można zaobserwować liczne, białe, fantazyjne kształty – to skamieniałości małży.

Bazylika świętego Mikołaja w Gdańsku
- duże, białe płyty wykonane z wapienia sylurskiego z Gotlandii, zawierające bardzo liczne, owalne i okrągłe skamieniałości gąbek z grupy stromatoporoidów; znajdują się one głównie w południowej nawie,
- w południowej nawie znajdują się się również mniejsze płytki wykonane ze starszych o kilkadziesiąt milionów lat czerwonych wapieni z wyspy Olandii; zawierają one niewiele skamieniałości łodzikowców; uszkodzone płytki zastąpione są wapieniami dewonu, opisanymi w następnym punkcie,
- w kruchcie i nawie głównej znajdują się pięknie wypolerowane płytki wykonane z brązowych wapieni dewonu; widoczne są w nich liczne skamieniałości gąbek, a także koralowców,
- płytki z wapieni dewonu tworzą szachownicę z jasnymi wapieniami z okresu jurajskiego, a więc z czasów panowania dinozaurów; widoczne są w nich skamieniałości niewielkich gąbek (okręgi o grubych ścianach, nieco ciemniejsze od otaczającej skały) i rzadkie amonity.

Kościół św. Katarzyny w Gdańsku

Kościół św. Jakuba w Gdańsku

Polskokatolicki kościół Bożego Ciała w Gdańsku

Bazylika archikatedralna w Gdańsku-Oliwie
- Szaro-czerwona posadzka naw oraz transeptu i ambitu świątyni wykonana jest z wapienia ze szwedzkiej wyspy Olandii. W płytkach ułożonych w szachownicę widoczne są liczne skamieniałości łodzikowców, przypominające swym kształtem strzały. To najstarsze skamieniałości bazyliki.
- W kaplicy św. Krzyża widoczne są jasne płytki wykonane z wapienia jurajskiego. Widoczne są w nim skamieniałe muszle amonitów oraz gąbki.
- Niektóre progi wykonane są z jasnego wapienia sylurskiego – skamieniałej rafy sprzed ponad 420 milionów lat, z licznymi, owalnymi szczątkami masywnych gąbek.
- W klasztorze można zaobserwować posadzki wykonane z brunatnych wapieni dewonu. W nich również widoczne są skamieniałości masywnych gąbek, a także szczątki małży i koralowców.

Kolegiata Świętej Trójcy w Wejherowie
