Skamieniałości. Jak szukać, znaleźć i rozpoznać?
Podręcznik Żywej Planety
Podręcznik przeznaczony jest dla początkujących zbieraczy i miłośników skamieniałości oraz osób, które przypadkowo znalazły w skałach szczątki dawnych organizmów i chcą je samodzielnie oznaczyć. Zdjęcia takich znalezisk nierzadko trafiają na maila Żywej Planety z prośbą o rozpoznanie. Nie wszystko da się wyjaśnić w jednej wiadomości, stąd pomysł na e-booka, który będzie zawierał podstawowe informacje pozwalające na samodzielne rozpoznanie skamieniałości.
Na rynku znajduje się całkiem sporo książek dotyczących dawnego życia i pamiątek, które pozostały po nim aż do dzisiaj. Wiele z nich to kolorowe albumy, które teoretycznie powinny pomagać w oznaczaniu skamieniałości. Bardzo często zawierają one jednak zdjęcia okazów zupełnie niespotykanych w Polsce. Poza tym albumy takie zupełnie nie nawiązują do budowy geologicznej naszego kraju. Wyjątek stanowią publikowane sporadycznie przewodniki geologiczne, ale one dotyczą wybranych regionów Polski, z reguły dość niewielkich. Podręcznik ma wypełnić także tę lukę.
Co znajduje się w podręczniku?
Podręcznik „Skamieniałości. Jak szukać, znaleźć i rozpoznać?” zawiera (na 84 stronach) następujące informacje:
- Wprowadzenie do paleontologii. Opisano w nim w skrócie genezę skamieniałości. W tym rozdziale znalazły się również informacje o pracy geologa i paleontologa, a także wskazówki dotyczące technik poszukiwania okazów oraz krótkie wprowadzenie do tabeli stratygraficznej.
- Opis budowy geologicznej Polski. Szukanie, a zwłaszcza rozpoznawanie skamieniałości nie zakończy się sukcesem, jeśli nie zostanie ono poprzedzone zgromadzeniem informacji o budowie geologicznej terenu poszukiwań. Znajomość wieku i charakteru skał widocznych na powierzchni w danym miejscu pozwala z reguły na ograniczenie przynależności potencjalnych znalezisk do kilku grup dawnych zwierząt bądź roślin, możliwych do rozpoznania.
- Listę „fałszywych skamieniałości”. Niektóre ze znalezisk, których zdjęcia trafiają do skrzynki pocztowej Żywej Planety, nie są skamieniałościami – choć wyglądają jak szczątki dawno wymarłych organizmów. Umiejętność odróżnienia ich od prawdziwych okazów paleontologicznych jest więc bardzo istotna.
- Katalog osiemnastu grup popularnych polskich skamieniałości. Nie jest to lista kompletna, jednak większość okazów paleontologicznych znajdowanych na terenie Polski należy do jednej z tych grup. Opis każdej z nich zawiera nie tylko część teoretyczną, ale także szczegółowe, praktyczne informacje:
- listę miejsc, gdzie można znaleźć te okazy,
- wskazówki dotyczące odróżnienia tych skamieniałości od innych, podobnych do nich,
- listę najczęstszych błędów popełnianych podczas rozpoznawania każdej z grup skamieniałości.
Przykładowe strony podręcznika
