Zaznacz stronę

Sfaleryt

Minerał, siarczek cynku. Krystalizuje w układzie regularnym, tworzy kryształy o prążkowanych ścianach oraz skupienia ziarniste, naciekowe, nerkowate. Bardzo charakterystyczna jest tak zwana blenda skorupowa (inaczej blenda cynkowa) – są to skupienia kolomorficzne (tworzące się w wyniku przekrystalizowania żelu składającego się z siarczku cynku) sfalerytu oraz wurcytu w postaci warstw o zmiennej barwie, od brązowej i ciemnobrunatnej do niemal białej.

Blenda skorupowa - minerały sfaleryt, galena i wurcyt - ruda cynku i ołowiu.

Blenda skorupowa – minerały sfaleryt, galena i wurcyt – ruda cynku i ołowiu. Galena widoczna jest w postaci srebrzystych kryształów u dołu zdjęcia.

Sfaleryt wykazuje silny połysk, zbliżony do diamentowego, a także łupliwość. Jego rysa jest żółta do brązowej. Barwa bardzo zróżnicowana: czarna, brunatna, czerwonawa lub żółta.

W Polsce sfaleryt występuje w dużych ilościach w złożach cynku i ołowiu na obszarze śląsko-krakowskim (Bytom, Olkusz). Pojawia się też obficie w łupkach miedzionośnych eksploatowanych na Dolnym Śląsku. Występuje też w wielu innych stanowiskach na Dolnym Śląsku (okolice Kamiennej Góry, Wałbrzycha, Wojcieszowa, a także w Złotym Stoku) i w Górach Świętokrzyskich. Jest znany z pokładów węgla na Górnym Śląsku. Na świecie złoża sfalerytu występują w Austrii, Australii, Hiszpanii, Japonii, Kanadzie, Meksyku, Szwecji, oraz USA.

Sfaleryt jest główną rudą cynku, a często również kadmu. Pojawia się on przede wszystkim w skałach mających genezę związaną z procesami hydrotermalnymi, które działają w końcowych etapach krystalizacji magmy. Sfaleryt jest też częsty w skałach osadowych chemicznych. Występuje wspólnie z galeną, pirytem, markasytem, chalkopirytem i wurcytem. Niekiedy jego kryształy (zwłaszcza pochodzące z Hiszpanii, Meksyku, Szwajcarii oraz Włoch) mają znaczenie ozdobne.

Sfaleryt.

Drobne, silnie połyskujące kryształki należą do minerału sfalerytu. Okaz ma 6 cm szerokości.