Zaznacz stronę

Baryt

Minerał, siarczan baru. Krystalizuje w układzie rombowym. Charakteryzuje go duży ciężar właściwy (gęstość barytu to 4,5 g/cm3). Wyróżnia się tym na tle minerałów, które tak jak on nie wykazują połysku metalicznego. Poza tym baryt posiada doskonałą łupliwość, białą rysę, szklisty i tłusty połysk, a jego kryształy mają pokrój tabliczkowy lub słupowy. Mogą być one przezroczyste lub zabarwione na biało, szaro, żółto, brunatno lub różowo. Charakterystyczne są skupienia kryształów tego minerału – blaszkowate, rozetowe, kuliste, skorupowe, a także naciekowe, ziarniste i masywne.

Kryształy barytu.

Kryształy barytu. Średnica okazu to około 8 cm.

Baryt pojawia się w żyłach pochodzenia hydrotermalnego (a więc związanego z krążeniem w skałach roztworów i par będących pozostałością po stopie magmowym), które powstawały na niedużych głębokościach i w niskich temperaturach. Żyły te mogą mieć grubość nawet kilku metrów, a towarzyszą im minerały takie jak kalcyt i fluoryt, a także zawierające miedź, ołów lub srebro. Baryt tworzy się też w skałach osadowych, gdzie tworzy kuliste lub elipsoidalne nagromadzenia – tak zwane konkrecje – oraz wypełnienia pustek w skałach osadowych okruchowych. Zazwyczaj ma on w takich sytuacjach postać ziarnistych mas, nieprzezroczystych, białych lub szarych.

Minerał ten występuje powszechnie. W Polsce znany jest z:

  • Dolnego Śląska (wiele lokalizacji, zwłaszcza Boguszów-Gorce koło Wałbrzycha i Stanisławów koło Jawora),
  • Gór Świętokrzyskich,
  • Górnośląskiego Zagłębia Węglowego,
  • złóż siarki rodzimej na północny-wschód od Krakowa,
  • Tatr.

Baryt stosowany jest w przemyśle farbiarskim, do ochrony przed promieniowaniem oraz do zwiększania ciężaru płuczki wiertniczej.