Zdrewniałe pędy zbudowane z ksylemu (oznaczonego literą X), to starszy wynalazek ewolucyjny niż do tej pory przypuszczano (fot. Ryan R. McKenzie i Curtis Clark).
Rośliny pojawiły się na lądach nie później niż w sylurze – około 420 milionów lat temu. Początkowo były one skrajnie prymitywne i pozbawione między innymi liści oraz korzeni. Okazuje się jednak, że bardzo szybko lądowe rośliny zaczęły wytwarzać drewno.
Wskazuje na to nowe odkrycie belgijskich naukowców, którzy odnaleźli pozostałości roślin wytwarzających zdrewniałe pędy (zbudowane z ksylemu) już 407 milionów lat temu. To najstarsze znalezisko tego typu na świecie.
Pierwsze rośliny wytwarzające drewno były bardzo niewielkie, dorastały zaledwie do kilkudziesięciu centymetrów wysokości. Nowa tkanka nie była więc im potrzebna w celu podtrzymywania pnia. Pojawienie się drewna nie spowodowało też zwiększenia wysokości roślin. Wszystko wskazuje na to, że nowy nabytek ewolucyjny miał przede wszystkim znaczenie hydrauliczne, umożliwiając skuteczniejsze przesyłanie wody oraz substancji odżywczych wzdłuż pędów.
Niewykluczone, że w przyszłości uda się znaleźć pozostałości jeszcze starszych prekursorów dzisiejszych drzew. Pamiątki po zarodnikach hipotetycznych roślin lądowych odkryto bowiem w skałach starszych niż 420 milionów lat. Oznacza to, że życie pojawiło się kontynentach prawdopodobnie o wiele wcześniej, jednak nie zachowało się wystarczająco dobrze, by paleontolodzy mogli znaleźć przekonujące dowody jego istnienia.
Odkrycia takie, jak obecne pokazują, że nawet najstarsze rośliny mogą uchylić rąbka swej tajemnicy. Wraz z upływem czasu gromadzimy coraz większą wiedzę dotyczącą pierwszych przejawów życia roślinnego na kontynentach. Wystarczy wspomnieć, że o znanych od dawna psylofitach dowiadujemy się coraz więcej. Kolejne odkrycia pozwoliły na ustalenie, że w istocie są to trzy różne grupy zaliczane do roślin – ryniofity, trymerofity i zosterofilofity. To właśnie od tych prymitywnych przodków wywodzą się dzisiejsze drzewa, krzewy i trawy. Musiały jednak minąć miliony lat, aby pierwsi zdobywcy lądów posiedli je na własność, całkowicie zmieniając oblicze naszej planety.
Źródło: Uniwersytet w Liège
