Obserwowany wulkan znajduje się ponad strefą subdukcji (na rysunku znajduje się po lewej stronie i jest oznaczony numerem 14 oraz niebieską kreską).
Naukowcom udało się “na żywo” zaobserwować wybuch podmorskiego wulkanu West Mata, znajdującego się na południowym Pacyfiku, na głębokości około 1,2 km. Jednocześnie zaobserwowano też proces formowania się skał, które do tej pory znane były przede wszystkim z nieaktywnych już wulkanów.
Erupcja miała miejsce w specyficznym miejscu, ponad ulegającą subdukcji płytą pacyficzną. Zanurza się ona pod krę litosferyczną, na której znajduje się wulkan West Mata. Płyta pacyficzna ulega przy tym przetopieniu. Magma utworzona w trakcie tego procesu wydostaje się na powierzchnię kominami wulkanicznymi.
Naukowców najbardziej zainteresował skład lawy oraz gazy uwalniane podczas erupcji. Uderzają duże ilości dwutlenku węgla, wody oraz siarki wyrzucane z komina wulkanicznego. Sugeruje to ich pochodzenie z przetopionej skorupy oceanicznej niszczonej podczas subdukcji.
Zainteresowanie wulkanologów budzi także skład lawy. Pod względem mineralogicznym stanowi ona boninit – wylewną skałę magmową, bogatą w magnez. Powstaje ona w rejonie stref subdukcji, przede wszystkim we wczesnych stadiach niszczenia zanurzającej się skorupy oceanicznej.
Do tej pory naukowcy mogli obserwować jedynie już zastygłe lawy boninitowe – z niewielkimi wyjątkami. Lawy te spotykane są w dawnych strefach subdukcji, budujących obecnie tak zwane kompleksy ofiolitowe. Obserwowanie samego procesu powstawania boninitu jest trudne, gdyż wyrzucające go wulkany znajdują się na dnach oceanicznych.
Wybuch wulkanu West Mata udało się zaobserwować, gdyż trwał on ponad dwa lata. Obserwacja nie była łatwa ze względu na gwałtowny charakter erupcji, będący efektem dużej ilości gazów uwalnianych do wód morskich.
Źródło: Joseph A. Resing et al., 2011. Active submarine eruption of boninite in the northeastern Lau Basin. Nature Geoscience 4, 799–806.
