Łożyskowiec z rodzaju Eomaia – do tej pory najstarsze znalezisko należące do tej grupy ssaków (źródło: Wikimedia Commons).
Przodkowie współczesnych ssaków żyworodnych pojawili się nie później niż 160 milionów lat temu. Na tyle wydatowano skamieniałość Juramaia sinensis, podobną do dzisiejszych ryjówek.
Znalezisko pochodzi z północno-wschodnich Chin, z późnej jury. Skamieniałość posiada niekompletną czaszkę, część szkieletu, a także odciski fragmentów tkanek miękkich (włosów). Dla paleontologów najważniejsze okazały się dobrze zachowane zęby oraz przednie łapy. Dzięki nim udało się odtworzyć przypuszczalną pozycję taksonomiczną nowego gatunku. Został on zaliczony do łożyskowców – grupy obejmującej większość współczesnych ssaków, z wyjątkiem stekowców i torbaczy.
Skamieniałość Juramaia sinensis stała się dzięki temu ważnym ogniwem we wczesnej ewolucji ssaków. Do tej pory najstarszym łożyskowcem był rodzaj Eomaia, wydatowany na zaledwie 125 milionów lat temu.
Znalezisko to stało w sprzeczności z danymi molekularnymi, czyli uzyskanymi poprzez analizę materiału genetycznego współczesnych organizmów. Naukowcy potrafią ustalić w ten sposób przypuszczalny moment rozdzielenia się linii ewolucyjnych. Teraźniejszość staje się więc kluczem do przeszłości.
Aktualne odkrycie, jeśli zostanie powszechnie zaakceptowane przez specjalistów, będzie spektakularnym przykładem skuteczności badań molekularnych. Zegar ewolucyjny wskazuje bowiem, że do wyodrębnienia się ssaków łożyskowych powinno dojść już 160 milionów lat temu. Dokładnie tyle liczy sobie opisany właśnie gatunek Juramaia sinensis. Obie daty – uzyskane za pomocą badań molekularnych oraz odczytane z kopalnego zapisu skamieniałości – są identyczne. Nie jest to częsta sytuacja, gdyż zegary ewolucyjne mają tendencję do zawyżania datowań. Z kolei odkrycia dokonywane przez paleontologów z reguły pochodzą z okresu późniejszego niż sam moment wyodrębnienia się danej grupy zwierząt. Jest to całkiem zrozumiałe, gdyż zachowany w skałach zapis kopalny jest niekompletny, a zatem prawdopodobieństwo znalezienia najstarszego ogniwa staje się niewielkie. Niewykluczone, że tym razem udało się zlokalizować to najwcześniejsze ogniwo.
Szkielet najstarszego łożyskowca został zbadany przez Zhe-Xi Luo, naukowca z Pekinu, a także przez jego kolegów. Skamieniałe szczątki Juramaia sinensis znajdują się w Muzeum Historii Naturalnej w Pekinie. I jeszcze geneza nazwy gatunkowej łożyskowca: Juramaia sinensis oznacza “jurajską matkę z Chin”.
Źródło: ScienceDaily
