Mikrokontynent Awalonia krótko po jego przyłączeniu do Laurencji (Ameryka Północna) i Baltiki (platforma wschodnioeuropejska) w trakcie orogenezy kaledońskiej. Zaznaczona na mapie współczesna linia brzegowa pozwala na prześledzenie, gdzie obecnie znajduje się podłoże dawnej Awalonii. Źródło: Wikimedia Commons.
Mikrokontynent istniejący od wczesnego ordowiku do wczesnego dewonu (od 485 mln lat temu do około 410 mln lat). Obecnie stanowi on fragment podłoża Europy Zachodniej oraz południowo-wschodniej części Ameryki Północnej.
Awalonia powstała na obrzeżeniu wielkiego kontynentu Gondwana, w rejonie dzisiejszej Ameryki Południowej (okolice ujścia Amazonki) oraz Afryki Zachodniej. Początkowo stanowiła łuk wysp wulkanicznych, podobnych do współczesnych wysp japońskich. Z powstaniem i rozwojem tego łuku związana była intensywna działalność tektoniczna i magmowa, określana mianem orogenezy kadomskiej.
Awalonia we wczesnym ordowiku. Czerwonym kolorem zaznaczono zarysy nowopowstałego mikrokontynentu. Awalonia zaczynała właśnie swój dryf w kierunku Laurencji i Baltiki. Rekonstrukcja przygotowana z użyciem programu GMAP.
Skrócona historia Awalonii jako samodzielnego mikrokontynentu:
- Z początkiem ordowiku Awalonia stała się samodzielnym lądem, który odłączył się od Gondwany i zaczął przesuwać się w kierunku Laurencji (dzisiejsza Ameryka Północna) i Baltiki (kontynent obejmujący obszar współczesnej platformy wschodnioeuropejskiej).
- Przyłączenie wschodniej części Awalonii do Baltiki miało miejsce w późnym ordowiku; po dobudowaniu do platformy wschodnioeuropejskiej mikrokontynent utworzył podłoże dzisiejszej Anglii, Belgii, Holandii, północnych Niemiec, a być może także północno-zachodniej części Polski i fragmentu Rumunii i Bułgarii.
- Przyłączenie zachodniej części Awalonii do Laurencji zakończyło się we wczesnym dewonie (faza akadyjska). Mikrokontynent utworzył podłoże dzisiejszych Appalachów.
Przyłączanie Awalonii do Baltiki i Laurencji miało miejsce w trakcie orogenezy kaledońskiej. Fragmenty Europy, które w ordowiku stanowiły część Awalonii, są zaznaczone na załączonej mapie (numer 2).
Podłoże Awalonii na tle powstałego około300 mln lat temu kontynentu Pangea. Zasięg podłoża awalońskiego na tle współczesnego przebiegu linii brzegowej oznaczono numerem 2. W. = lokalizacja dzisiejszej Warszawy.
Istnienie Awalonii jako samodzielnego mikrokontynentu potwierdzają następujące przesłanki geologiczne:
- dane paleomagnetyczne; potwierdzają one, że skały Awalonii przebyły w ordowiku długą drogę z Gondwany w kierunku Baltiki oraz Laurencji,
- dane paleontologiczne – skamieniałości potwierdzają, że w ordowiku Awalonia stanowiła oddzielną prowincję biogeograficzną, a więc musiała być oddzielona od innych lądów oceanami.
Nazwa mikrokontynentu pochodzi od półwyspu Avalon na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej.
